Mapy PW
O projekcie:
W latach 2022- 2023 realizowano na Wydziale Geodezji i Kartografii projekt “Mapy Dostępności Budynków PW” będący elementem ogólnouczelnianego projekt pt. "PW ambasadorem innowacji na rzecz dostępności". Projekt był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Oś priorytetowa III – Szkolnictwo Wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działanie 3.5. Kompleksowe programy szkół wyższych (POWR.03.05.00-00-A022/19).
W ramach tego projektu realizowane były dwa zadania, w których kluczową rolę odgrywał Wydział Geodezji i Kartografii:
• Zadanie 4 – Stworzenie systemu nawigacji indoor w wybranych budynkach PW.
• Zadanie 8 – Stworzenie Map Dostępności Budynków PW.
Zadanie 4 realizowane było na Wydziale Elektrycznym ze wsparciem Wydziału Geodezji i Kartografii (kierownik: Dominik Sierociuk), natomiast zadanie 8 realizowane było samodzielnie przez Wydział Geodezji i Kartografii (Kierownik: Dariusz Gotlib). W wyniku projektu powstała koncepcja, a następnie struktura systemu informatycznego, baza danych (mapy 2D i 3D kilkudziesięciu budynków PW) oraz innowacyjne aplikacje nawigacyjno-lokalizacyjne tj. PW Navi, Audio-Mapa PW, Mapa PW (wersja internetowa oraz wersja na infokioski) oraz GeoTrener PW. Powstała unikatowa w skali kraju infrastruktura informatyczna wspierająca poruszanie się po budynkach, w szczególności osoby z niepełnosprawnościami. Aplikację mają służyć nie tylko osobom niepełnosprawnym, ale wszystkim: studentom, pracownikom, gościom. W prace zaangażowanych było wielu pracowników Wydziału, doktoranci i studenci.
Cele stworzenia aplikacji nawigacyjno-lokalizacyjnych
Aplikacje do nawigacji na zewnątrz budynków stały się dla nas codziennością. Jednak pomimo nieustającego rozwoju technologicznego nadal bardzo rzadko spotykamy się z aplikacjami działającymi efektywnie wewnątrz budynków. Szczególnie wtedy, kiedy mają jeszcze wspomagać ruch osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza niewidomych. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że brakuje powszechnie dostępnych (a więc tanich), wysokiej jakości systemów wyznaczania pozycji wewnątrz budynku oraz nowoczesnych cyfrowych map wnętrz budynków.
Pomimo tych trudności podjęto próbę wdrożenia na terenie Uczelni tego typu rozwiązań, a następnie ich przetestowania, rozwijania i edukowania w tym zakresie pracowników, doktorantów i studentów.
O aplikacjach w skrócie
Po etapie analizy wymagań zaprojektowano pięć różnych, choć bazujących na tych samych mapach aplikacji.
PW Navi służy do nawigacji w pięciu wybranych budynkach PW (Gmach Główny, Gmach Elektroniki, Gmach Fizyki, Budynek Rektorska 4, budynek Centrum Analiz Geoprzestrzennych i Satelitarnych), wykorzystuje do pozycjonowania technologie Beacons Bluetooth Low Energy oraz GNSS. We wspomnianych budynkach zostało rozmieszczonych blisko 3000 takich małych nadajników.
Mapę PW można uruchomić w przeglądarkach internetowych oraz na tzw. kioskach informacyjnych umieszczonych w często odwiedzanych miejscach. Swoją pozycję na mapie można też odnaleźć poprzez zeskanowanie QR kodów lub znaczników NFC.
Audio-Mapa PW pełni rolę elektronicznego odpowiednika map dotykowych (tyflomap) dla osób niewidomych, wykorzystuje do pozycjonowania QR kody.
SION PW (System Informacji o Nieruchomościach PW) służy do aktualizacji informacji o budynkach przez wyznaczonych administratorów obiektów.
Z kolei Geo-Trener PW to narzędzie do treningu orientacji przestrzennej w formie wirtualnych spacerów 3D pozwalających osobom z niepełnosprawnościami na zapoznanie się z przestrzenią budynków PW przed ich odwiedzeniem.
Sercem wszystkich wymienionych aplikacji są Mapy Dostępności Budynków PW, czyli modele 2D i 3D budynków wykonane w technologii GIS (systemów informacji przestrzennej/geograficznej). Opracowano blisko 40 modeli na różnym poziomie szczegółowości, które będą dalej udoskonalane, w tym pięć przystosowanych do nawigacji.
Zespoły przyjęły zasadę uniwersalnego projektowania, która w tym przypadku oznacza, że aplikacje dla osób z niepełnosprawnościami powinny być użyteczne nie tylko dla tej grupy, ale dla wszystkich.
Więcej o aplikacjach
PW Navi to aplikacji mobilna do nawigacji przeznaczona do uruchamiania w środowisku Android i IOS powiązana z systemem informatyczny do zarządzania treścią CMS oraz sieć nadajników Bluetooth zwanych skrótowo beaconami.
Aplikacja pozwala na wybór odpowiednich opcji pomagających w dostosowaniu aplikacji do własnych preferencji użytkowników. Podzielone są na grupy dostosowujące aplikację do wspomagania narządu ruchu, wzroku lub słuchu.
Poza typową aplikacją do nawigacji, opracowano dwie dodatkowe autorskie aplikacje pomagające w poruszaniu się po budynku – jest to Mapa PW oraz Audio-Mapa PW. Ich głównym celem jest pomoc w poznaniu terenu uczelni przed przyjściem na jej teren lub zaraz po wejściu. Aplikacje pozwalają więc na wygodne przeglądanie wnętrz budynków, wyszukiwanie pomieszczeń o konkretnych numerach lub PoI takich jak sekretariaty, punkty gastronomiczne, audytoria czy toalety.
Mapa PW to aplikacja którą można uruchomić w przeglądarkach internetowych oraz na tzw. kioskach informacyjnych umieszczonych obecnie w sześciu często odwiedzanych miejscach uczelni. Za jego pomocą można także wyznaczać trasy od miejsca posadowienia urządzenia do wybranego miejsca docelowego. Aby zapewnić dostępność dla osób z niepełnosprawnościami z poziomu ekranu dotykowego po wskazaniu wybranych obszarów mogą być wyświetlane specjalne teksty opisujące przestrzeń czyi geo-opisy. Mogą być one odczytane przez syntezer mowy. Dla niektórych z opisów dodano również nagrania wideo w Polskim Języku Migowym. Sama konstrukcja kiosków jest również przystosowana do osób z niepełnosprawnościami – możliwa jest zmiana kąta pochylenia ekranu oraz dostępna jest klawiatura z nadrukiem alfabetu Braille’a.
Mapa PW w wersji mobilnej służy także do prostej lokalizacji osób w oparciu u umieszczone w budynku lub na zewnętrznych tablicach informacyjnych QR kody oraz tagi NFC.
Audio-Mapa PW to innowacyjne rozwiązanie pełniące rolę elektronicznego odpowiednika map dotykowych (tyflomap) dla osób niewidomych i słabowidzących. Użytkownik może wybierać pomiędzy dwoma trybami pracy – tryb przeglądania mapy i tryb uczenia. Pierwszy pomaga w wybieraniu obszaru zainteresowania. Może być także używany przez asystentów osób niewidomych lub słabowidzących lub osoby poproszone o wsparcie podczas drogi. Drugi tryb pozwala poprzez wodzenie palcem po pomieszczeniach i jednoczesne głosowe odczytywanie informacji o ich numerze, rodzaju, odczytywanie nazw dotykanych PoI a także na odczytywanie treści geo-opisów: obszarowych, strefowych, lokalizacyjnych i ostrzegających. Aplikacja informuje o tym jaki przycisk aplikacji został dotknięty przez osobę niewidomą i potrafi współdziałać z wbudowanymi w smartfony czytnikami ekranu. Dodatkowo w aplikację wbudowany jest czytnik QR kodów oraz kodów NFC, który pozwala w niektórych budynkach na precyzyjne zlokalizowanie użytkownika. Zakłada się, że aby funkcja ta byłą użyteczną konieczne jest umieszczenie kodów w ustalonym miejscu (przy klamce) na każdych drzwiach w budynku, w aby kod był łatwo dostępny. W obecnej fazie rozwoju systemu ta aplikacja jest jednak dostępny tylko dla smarfonów z systemem operacyjnym Android.
Sercem wszystkich wymienionych aplikacji są Mapy Dostępności Budynków PW, czyli modele 2D i 3D budynków wykonane w technologii systemów informacji przestrzennej (GIS). Opracowano także wersje do użycia przez silnik gier Unreal Engine.
Zakres informacyjny jest różnych w poszczególnych budynkach. Pełen zakres jest dostępny w tych samych budynkach w których działa aplikacja PW Navi czyli w gmachach: Głównym, Fizyki, Rektorskiej 4, Elektroniki oraz w budynku Centrum Analiz Geoprzestrzennych i Satelitarnych Józefosławiu. Na mniejszym poziomie szczegółowości opracowano blisko 40 modeli budynków, które będą sukcesywnie uzupełniane o kolejne informacje np. grafy nawigacyjne i geo-opisy przestrzeni. Aktualizacja map jest prowadzona z poziomu Systemu Informacji o Nieruchomościach PW (SION).
Wymienione aplikacje testowane przez użytkowników ze szczególnymi potrzebami na wszystkich etapach jej rozwoju.
Wykonawcy projektu
„PW Navi”:
Aplikacja mobilna: firma T2T
Koncepcja i kierowanie pracami: Dominik Sierociuk (Wydział Elektryczny),
współprojektowanie: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW) , Jacek Marciniak (Wydział GiK PW)
„Mapa PW”:
Aplikacja internetowa: Jakub Łobodecki (Wydział GiK PW)
Koncepcja i kierowanie pracami: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
„SION PW”:
Aplikacja internetowa: Jakub Łobodecki, Miłosz Gnat (Wydział GiK PW)
Koncepcja i kierowanie pracami: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
„Audio-Mapa PW”:
Aplikacja mobilna: Huber Świech i Krzysztof Lipka (Wydział GiK PW)
Koncepcja i kierowanie pracami: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
„Geo-Trener”:
Aplikacja: Jakub Łobodecki (Wydział GiK PW)
Koncepcja i kierowanie pracami: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
Wykonawcy „Map Dostępności Budynków”
Koncepcja: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
1) Kierownik zespołu pozyskiwania danych 2D: Miłosz Gnat (Wydział GiK PW)
Zespół tworzenia wektorowych map 2D:
Karolina Delekta
Maria Mańk
Mikołaj Nowak
Mirosława Warulik
Michał Wiktorzak
Dominik Wiśniewski
2) Kierownik zespołu skanowania laserowego i modelowania 3D: Krzysztof Bakuła (Wydział GiK PW)
Podzespół skanowania laserowego:
Paulina Zachar – koordynator etap 1
Łukasz Wilk – koordynator etap 2
Paweł Czernic
Jakub Kłosowski
Kinga Lubkiewicz
Natalia Osińska
Jagoda Różalska
Przemysław Socik
Natalia Szymańska
Jakub Węgrzyn
Michał Zmorzyński
Anna Płatek-Żak
Wojciech Ostrowski
Podzespół modelowania 3D:
Łukasz Wilk – koordynator etap 1
Paulina Zachar – koordynator etap 2
Przemysław Banasiuk
Adam Fiedko
Jakub Kłosowski
Natalia Szymańska
Natalia Osińska
Jakub Węgrzyn
Adam Kostrzewa
Przemysław Socik
Wizualizacja kartograficzna
Koncepcja: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
Projekt graficzny i realizacja: Stefan Drewiczewski (Biuro Promocji PW), Paweł Kowalski (Wydział GiK PW)
Konsultacje i pozyskiwanie danych specjalistycznych dla OzN
Koordynacja współpracy w zakresie informacji dla OzN: Magdalena Tarnacka-Szymańska (Sekcja ds. OzN PW)
Koncepcja geo-opisów: Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
Pozyskiwanie geo-opisów: Hubert Świech, Dariusz Gotlib (Wydział GiK PW)
Nagrywanie opisów PJM: firma CODAK Smakowski Tomasz
Współpraca przy nagrywaniu PJM: Paweł Kowalski (Wydział GiK PW), Magdalena Tarnacka-Szymańska (Sekcja ds. OzN PW)
Wdrożenie i hosting: Centrum Informatyzacji PW we współracy z Centrum Naukowych Analiz Geoprzestrzennych i Satelitarnych (CENAGIS)
Kierownik zarządzający Projektu: Aneta Nowakowska (Centrum Projektów Rozwojowych PW)
